ပအို၀္းေပါက္ဖြားလာပံု ဒ႑ာရီေလးမွာ-
သက္ကရာဇ္ ၄၀၀ ခန့္ေလာက္တြင္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွ မင္းႏွင့္မိဖုရားတြင္ သားေတာ္ႏွစ္ပါးထြန္းကား၏။ သားေတာ္ႏွစ္ပါးစလံုးမွာ သူေတာ္ေကာင္း စိတ္ဓါတ္မ်ားရွိၾကသည္။ ထို့ေၾကာင့္ အရြယ္ေရာက္လာေသာအခါ ခမည္းေတာ္ မယ္ေတာ္ထံ ခြင့္ေတာင္းျပီး ရေသ့၀တ္လဲကာ ေတာထြက္သြားၾက၏။
တစ္ေန႕ေသာအခါ နဂါးမသည္ လူ႕ျပည္သို့ ေရာက္ရွိခဲ့ရာ လူေယာင္ဖန္ဆင္းျပီး ေတာထဲတြင္ လွည့္လည္ေနထိုင္ရင္း ေဟမ၀န္၏ စိမ္းစိုသာယာမွဳေၾကာင့္ ထိုေတာထဲတြင္ ေနထိုင္လိုေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာ၏။ မိန္းမဖန္ဆင္းျပီး ေတာထဲတြင္ လွည့္လည္ခဲ့ရာ နတ္ေရးေသာဖူးစာေၾကာင့္ ေလလားမသိ ေဇာ္ဂ်ီႏွင့္ ဖူးစာဆံုေလေတာ့၏။ ေဇာ္ဂ်ီသည္ ထိုအမ်ိဳးသမီးကို နဂါးမွန္း မသိေခ်။ ထို့ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ေပါင္းသင္းေနထိုင္ခဲ့ရာ နဂါးမတြင္ ကိုယ္၀န္ရွိလာခဲ့သည္။ ကိုးလလြယ္ျပီး ဆယ္လသို့ေရာက္ေသာအခါ နဂါးမသည္ ဥႏွစ္လံုးကို ဖြားသန့္စင္ခဲ့သည္။ ထိုဥႏွစ္လံုးသည္ အရြယ္အစားတူညီျပီး အလြန္လွပေလသည္။
ထိုသို့ မိမိမိန္းမက ဥႏွစ္လံုးဖြားျမင္သည္ကို ေဇာ္ဂ်ီက သိရွိေသာအခါ--
"အလို ငါ့ အိမ္သူမသည္ လူသားစင္စစ္ မဟုတ္၊
ေျမြမ်ိဳး နဂါးမ်ိဳးပါကလား" ဟု ညည္းညူးေလ၏။
ထို့ေနာက္ စိတ္ပ်က္အားငယ္ျပီး ထြက္ေျပးရန္
ၾကံစည္ေလေတာ့သည္။ ထို့ေၾကာင့္ နဂါးမကို
ခ်ိဳသာေသာ စကားပရိယာယ္ျဖင့္ ကေလးမ်ားအတြက္ ေဆးရွာထြက္ခြင့္ေပးရန္ ခြင့္ေတာင္းေလသည္။ မိမိ၏ မိန္းမနဂါးမ မ်က္ကြယ္သို့ေရာက္ေသာအခါ ေကာင္းကင္သို့ဆန္လ်က္ ပ်ံတက္သြားေလသည္။
သံုးေလးရက္ခန့္ ၾကာေသာအခါ နဂါးမသည္ မိမိ၏ လင္ေတာ္ေမာင္ ေဇာ္ဂ်ီ ျပန္လာေလႏိုးျဖင့္ လည္တဆန့္ဆန့္ႏွင့္ ေမွ်ာ္ကိုးေနခဲ့၏။ သို့ေသာ္ လင္ေတာ္ေမာင္ ေဇာ္ဂ်ီ ျပန္မလာသျဖင့္ နဂါးမသည္ ယခုကဲ့သို့ ညည္းညူျပန္ေလသည္။
"ငါ၏ လင္ေတာ္ေမာင္သည္ ကေလးမ်ားအတြက္ ေဆးရွာထြက္ရာတြင္ ယခုကဲ့သို့ ၾကာျမင့္ရျခင္းမွာ ငါသည္ နဂါးမျဖစ္ေၾကာင္းကို ငါ၏ လင္ေတာ္ေမာင္ သိသြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္လိမ့္မည္" ဟု ျပင္းစြာ စိုးရိမ္ပူပန္ေလ၏။
ထို့ေၾကာင့္ မိမိလင္ကို ေတြ႕လိမ့္ေလႏိုး ၊ ေတြ႕ေလႏိုးျဖင့္ ေတာအႏွ႕ံ ေတာင္အႏွ႕ံ လွည့္လည္ရွာေဖြခဲ့၏။ သို့ေသာ္ မိမိလင္ေတာ္ကို အရိပ္အေယာင္မွ်ပင္ မေတြ႕ေလသျဖင့္ လူမတန္ ကံခ်ကာ ျပင္းစြာဟစ္ေအာ္ ငိုေၾကြးေလရွာသည္။ မိမိ၏ ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာျဖစ္ေသာ ဥႏွစ္လံုးကို ဥမင္လိုဏ္ေခါင္းထဲတြင္ လံုျခံဳစြာ သိမ္းဆည္းထားခဲ့ျပီး မိမိ၏ဌာန နဂါးျပည္သို့ ျပန္သြားေလ၏။
ထို့ေနာက္ ရေသ့တစ္ပါးသည္ ထိုဥၾကီးနွစ္လံုးကိုေတြ႕ရွိျပီး ၾကည့္ရွဳေစာင့္ေရွာက္ထားသည္။ ထိုဥၾကီးႏွစ္လံုးမွ ေယာက္်ေလးတစ္ေယာက္ႏွင့္ မိန္းခေလးတစ္ေယာက္ဖြားျမင္ လာခဲ့သည္။ ရေသ့ၾကီးက ေကၽြးေမြးျပဳစုခဲ့ရာ ၾကီးျပင္လာေသာအခါ ထိုအရပ္တြင္ မင္းေလာင္းတစ္ပါးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ စိုးစံခဲ့သည္။ ယင္မင္းဆက္တို့မွာ ပအို၀္းလူမ်ိဴး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။
ထိုမွ တစ္ဖန္ အထက္ေဖာ္ျပပါ ရာဇာ၀င္ေၾကာင့္
ပအို၀္းတို႕ ရွမ္းျပည္ေရာက္သြားၾကသည့္ဟု ဆိုသည္။ ပအို၀္းတို႕သည္ သထံုခရုိင္ကို သထံုၾကီးဟုေခၚျပီး ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္ရွိ ဆီဆိုင္ကို သထံုကေလး ဟု ေခၚၾကသည္။ ယင္ေနရာ ႏွစ္ခုတို့တြင္ ပအို၀္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လ်ွက္ရွိၾကသည္။ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသား ေပါက္ဖြားဆင္းသက္လာပံုသည္ ဒ႑ာရီလား တကယ္လားဟု စဥ္းစားစရာပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ပအို၀္းတိုင္းရင္းသား ေပါက္ဖြားလာပံု ဒ႑ာရီသည္ မြန္ရာဇ၀င္ႏွင့္ ေစတီေတာ္မ်ား သမိုင္းစာအုပ္မွ အဆိုႏွင့္လည္း ဆင္ေန၏။
••••••••••••••••••••••••••
ပအိုဝ္းစာေပႏွင့္သမိုင္း
••••••••••••••••••••••••
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕တြင္ ကုိယ္ပုိင္စာေပသီးျခားရွိသည္။ သီးျခားစာေပရွိေသာ္လည္း ဖတ္တတ္သူနည္းလွသည္။
ပအုိ၀္းစာေပသည္ ကရင္စာေပထက္ပင္
ေရွးဦးက်သည္ဟုဆုိ၏။
ပအုိ၀္းစာေပျဗဟၼီအကၡရာပြားျဖင္ၿပီး၊ ေရွးေဟာင္းျမန္မာအကၡရာအသတ္၊
အစပ္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္သည္။ စာမူမွာ (၂) မ်ဳိး
ကြဲလ်က္ ရွိ၏။
၎တုိ႕မွာ-------
ရွမ္းျပည္မူ (ေတာင္ႀကီး) ႏွင့္
အလံတစ္ရာမူ (သထံုႀကီး) တုိ႕ျဖစ္သည္။
စာအားျဖင့္ ေရးသားျခင္းထက္
လကၤာျဖင့္ေရးသားျခင္းကိုပို၍ႏွစ္သက္ၾကသည္။
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕တြင္ အကၡရာအထူးအျခား မရွိေပ။ ျမန္မာအကၡရာကိုသာယူၿပီးသံုးစြဲခဲ့၏။ အကၡရာတီထြင္မႈ မျပဳဘဲ ႏွစ္ေပါင္း ၾကာရွည္စြာ သံုးစြဲခဲ့သည္မွာ ယေန႕တုိင္ပင္ျဖစ္၏။
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕တြင္ ကုိယ္ပုိင္စာေပသီးျခားရွိသည္။ သီးျခားစာေပရွိေသာ္လည္း ဖတ္တတ္သူနည္းလွသည္။ ပအုိ၀္းစာေပသည္ ကရင္စာေပထက္ပင္ ေရွးဦးက်သည္ဟုဆုိ၏။
ပအုိ၀္းစာေပျဗဟၼီအကၡရာပြားျဖင္ၿပီး၊ ေရွးေဟာင္္ "သ၊စ၊ရ" တုိ႕သည္ ျမန္မာအသံထြက္ႏွင့္ မတူေပ။
ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသား တုိ႕က၊ "သ" ကို "စ" ဟုလည္းေကာင္း၊ "စ" ကို "က်" ဟုလည္းေကာင္း၊ အသံထြက္ေလသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မြန္ အသံထြက္ပံုႏွင့္တူေလသည္။
"ရ" ကို (ြၽေ) သံျဖင့္ ေျပာၾကေရးၾက၏။
ပအုိ၀္းစာေပတြင္ ေလာကုတၱရာစာေပက ပုိ၍မ်ား၏။ လူမႈေရးစာေပနည္းေလသည္။
သုိ႕ေသာ္ေလာကီဆုိင္ရာ က်မ္းမ်ား၊ ေဗဒင္၊
နကၡတ္၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရးစာေပမ်ားကိုလည္း
ပအုိ၀္းစာေပတြင္ေတြ႕ႏုိင္ေပသည္။ ေလာကုတၱရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာေကာင္းႏုိးရာရာ ပါဠိ စာမ်ားကို ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ပအုိ၀္းဘာသာသို႕ျပန္ဆုိေရးသားၾက၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ပအုိ၀္းစာေပကို ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ဦးပဥၥင္းမ်ား၊ ရဟန္း လူထြက္မ်ားကသာ အမ်ားဆံုး ေရးသားျပဳစုၾကေပသည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထြက္ သာမန္အရပ္သားမ်ား၊ စာေပလုိက္စားေသာ အရပ္သားမ်ားလည္း ေရးသားျပဳစုၾက၏။ ပအုိ၀္းစာေဟာ ဆရာမ်ား၊ သာမန္အရပ္သားမ်ားသည္ စတုိလကၤာသြားျဖင့္သာ ေရးသားဖြဲ႕ဆုိၾကသည္။ ယခုအခါ ေက်းဇူးရွင္ အလံတရာ ဆရာေတာ္ဘုရားသည္ ပိဋိကတ္သံုးပံုကို ပအုိ၀္းဘာသာသုိ႕အားထုတ္ျပန္ဆုိေနသည္။
ေတာင္ႀကီ္းၿမိဳ႕ ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီးတြင္ ရွမ္းျပည္မူ (ေတာင္ႀကီး) စာကိုပံုႏွိပ္ေသာ ပအုိ၀္းစာေပပံုႏွိပ္စက္ရွိ၏။ ထုိပံုႏွိပ္စက္ သည္ ပအုိ၀္းစာေပသာမက ျမန္မာ၊ ရွမ္းဘာသာမ်ားျဖင္လည္း ပံုႏွိပ္ေပးေလသည္။ ေရွးကမူ ပအုိ၀္းစာကို ေပ၊ ပရပိုက္မ်ားေပၚတြင္ေရးၾက၏။ ေနာင္တြင္ ရွမ္းစကၠဴကိုေခါက္၍ ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ေရးၾက၏။ ပအုိ၀္းစာေပကို ေခတ္သံုးေခတ္ပိုင္းျခားႏုိင္သည္။ ပထမေခတ္မွာ သထံုျပည္ မင္းဆက္မ်ား ထြန္းကားခ်ိန္ျဖစ္၏။
ဒုတိယေခတ္ မွာ
သထံုကေလးေခၚရွမ္းျပည္နယ္ဆီဆုိင္ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္အစပ်ဳိးခ်ိန္ျဖစ္၏။ တတိယေခတ္မွာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလ ပင္ျဖစ္သည္။
ပထမေခတ္
-------------
ပအုိ၀္းစာေပမွာ အေနာ္ရထာမင္းႏွင့္ အၿပိဳင္သထံုဘုရင္မႏူဟာမင္းဆက္မ်ား လက္ထပ္ကပင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သုိ႕ေသာ္ ထုိေခတ္က စာေပအေထာက္အထားမ်ားကို အလြယ္တကူ မေတြ႕ႏုိင္ေတာ့ေပ။ ပအုိ၀္းသက္ႀကီး၀ါႀကီးမ်ား၏ အဆုိ အရ ပအုိ၀္းစာေပ ပထမေခတ္သည္ မႏူဟာမင္းဆက္ ျပတ္သြားသည္မွစ၍ ဖရိုဖရဲျဖစ္ကာတိမ္ေကာသြားရသည္ဟုဆုိ၏။
ဒုတိယေခတ္
---------------
သကၠရာဇ္ (၄၁၉) ခုႏွစ္တြင္ သထံုျပည္ကိုအေနာ္ရထာမင္းလာေရာက္တုိက္ခုိက္၍ သထံုျပည္ပ်က္သြား၏။ သထံုျပည္ ပ်က္သြားေသာအခါ ပအုိ၀္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ အထက္ျမန္မာျပည္ အရပ္ရပ္သို႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းသုိ႕ အမ်ား ဆံုး ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိၾက၏။ အခ်ဳိ႕လည္း နယ္စပ္ကိုေက်ာ္လ်က္ယုိးဒယားသို႕၀င္သြားၾက၏။ သထံုတစ္၀ုိက္၊ ဖားအံတေၾကာတြင္ က်န္ရစ္သည္လည္း ရွိၾကသည္။
၎တုိ႕အနက္ ရွမ္းျပည္ေရာက္ အုပ္စုမ်ားမွာ ပအုိ၀္းစာေပ ဒုတိယေခတ္ကို တည္ေထာင္သူမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ဤအုပ္စု သည္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းတြင္ သထံုကေလး (ယခုဆီဆုိင္ၿမိဳ႕) ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ၾက၏။ သထံုကေလးေခၚ ဆီဆုိင္ၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္ရာတြင္ ပအုိ၀္း ဘာသာျဖင့္ ကမၸည္းစာတမ္းမ်ားေရးထုိးခဲ့ၾကသည္ဟုဆုိသည္။ သုိ႕ေသာ္ထုိစာတမ္းမ်ား၊ ကမၸည္း မ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ားကို ယခုအခါ မေတြ႕ရ ေတာ့ေခ်။ ၎တုိ႕ကိုေတြ႕ရပါမူ ပအုိ၀္းစာေပသမုိင္း ကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ေပ သည္။
ပအုိ၀္းစာေပ ဒုတိယေခတ္ကို စတင္ပ်ဳိးေထာင္ေပးသူမွာ အင္းေလးေဒသ နန္းပန္ရြာေတာင္ဘက္ရွိ ေက်းဇူးရွင္ မုိင္းပ်ဳိး ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးပင္ျဖစ္သည္။
မုိင္းပ်ဳိဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ဘုရားသည္ (ယခုအခါ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး) သာသနာေရးႏွင့္ႏြယ္၍ ပအုိ၀္းစာေပ ျပန္လည္ ထြန္းကားေရးကို ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ မိမိ၏အလွဴဒါယကာ ဒါယိကာမမ်ားအား ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ သေဘာေပါက္ နားလည္ေစလုိ၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ အခါႀကီးေန႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေက်ာင္းတက္လာေသာ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ား အား၊ ဒါနအက်ဳိးကို ပအုိ၀္း ဘာသာ၊ ပအုိ၀္းစာျဖင့္ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ လူအမ်ားသည္ ကုသိုလ္ေရးကို ႏြယ္ လ်က္ ပအုိ၀္းစာေပမ်ဳိးေစ့က်ျခင္းပင္တည္း။
ဆရာေတာ္သည္ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕တြင္
" စာေပ " ဟူ၍ တသီးတသန္႕ရွိေၾကာင္း သထံုျပည္ႀကီး ပ်က္ေသာအခါ စာေပ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ေကာရေၾကာင္း၊ စာေပသည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအတြက္ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ ပအုိ၀္းစာ ကို ျပန္လည္ေလ့လာသင္ၾကား ရန္လုိေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ အၿမဲတမ္းေဟာၾကားေတာ္မူေလ့ရွိသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ ပအုိ၀္းစာေပ မ်ဳိးေစ့သည္ အေညႇာက္ေပၚလာသည္။
မုိင္းပ်ဳိဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ဘုရား ပ်ဳိးခဲ့ေသာ စာေပမ်ဳိးေစ့ကို ဆက္လက္ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးသူမွာ ဆီဆုိင္ၿမိဳ႕အနီးတြင္ ရွိေသာ ေနာင္ဟုိင္းရြာမွ ေနာင္းဟုိင္းဆရာေတာ္ဘုရားပင္ျဖစ္သည္။
ေနာင္ဟုိင္းဆရာေတာ္ဘုရားသည္ ပအုိ၀္းဘာသာျဖင့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာေပမ်ားကို ေရးသားျပဳစု ခဲ့သည္။ ေလာကုတၱရာ စာေပကိုသာ အေရးမ်ားၿပီး ေလာကီေရးရာစာေပမ်ားကို ေရးသားျခင္းမရွိလွဟု သိရသည္။ ဆရာေတာ္ ေရးသားျပဳစုခဲ့ေသာ စာမ်ားမွာလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ထိန္းသိမ္းမႈမရွိျခင္းေၾကာင့္ ယခုအခါ မေတြ႕ရေတာ့ေပ။ သို႕ေသာ္ဆရာေတာ္ႀကိဳးစား
အားထုတ္သင္ျပမႈေၾကာင့္ေနာက္လူတုိ႕ အေတာ္မ်ားမ်ား ပအုိ၀္းစာကို တတ္ေျမာက္လာၾကသည္။
ဤသို႕ျဖင့္ ပအုိ၀္းစာေပတည္းဟူေသာ သစ္ပင္သည္တျဖည္းျဖည္းရင္သန္ႀကီးထြားခဲ့၏။ ေတာင္ႀကီးခရုိင္ေတာင္ဘက္ပိုင္း မွ ေတာင္ႀကီးခရုိင္အေနာက္ပုိင္းရွိ ေအာင္ပန္း၊ ဟဲဟုိးတ၀ုိက္သုိ႕တျဖည္းျဖည္းပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ တစ္ျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ဆက္၍ ျပန္႕ပြားလာရာ ေတာင္ႀကီးခရုိင္တစ္ခုလံုးတြင္ ပအုိ၀္းစာကို အေတာ္မ်ားမ်ား တတ္ေျမာက္လာၾကသည္။
" ေမာ္ " ဟုေခၚေသာ
ပအုိ၀္းစာေဟာဆရာမ်ားအတြက္
စာေဟာရာတြင္ အေထာက္အကူရေစရန္ ဇာတ္ႀကီးဆယ္ဘြဲ႕၊ ငါးရာ့ငါးဆယ္ ဇာတ္၊ နိပါတ္ေတာ္မ်ားကို ပအုိ၀္းဘာသာျဖင့္ ေရးသားျပန္ ဆုိၾကသည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ဒုတိယစာေပေခတ္သည္ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕၏ ပညာေရးကိုသာမက ဘာသာေရးကိုပါ တုိးတက္လာေစ သည္။ "ေမာ္ " ေခၚ ပအုိ၀္းစာေဟာဆရာမ်ားသည္ ပအုိ၀္းစာေပတည္းဟူေသာ သစ္ပင္၊ ဆက္လက္ရွင္သန္ ႀကီးထြားေအာင္ ေျမၾသဇာ ေကၽြးသူမ်ား ဟု ဆုိႏုိင္ေပသည္။
ေနာင္ဟုိင္းဆရာေတာ္၏ေနာက္တြင္ ဆရာေတာ္၏တပည့္ျဖစ္သည့္ ေဆာင္းပေလာင္းဆရာေတာ္က ပအုိ၀္းစာေပအပင္ငယ္ ကို ဆက္လက္ေရေလာင္းေပးသည္။ ေဆာင္းပေလာင္းရြာမွာ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕၏ေတာင္ဘက္တြင္ ရွိ၏။ ေဆာင္းပေလာင္း ဆရာေတာ္သည္လည္း ေနာင္ဟုိင္းဆရာေတာ္နည္းတူ ပအုိ၀္းစာေပမ်ားကိုေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။
ေဆာင္းပေလာင္းဆရာေတာ္ ၿပီးေနာက္တြင္ ေဆာင္းပေလာင္းရြာအနီးတြင္ရွိေသာ ဘန္းပံုရြာမွာ ဘန္းပံုဆရာေတာ္ ဦးသီလ၀ံသက ဆက္လက္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ဘန္းပံုဆရာေတာ္ေရးသားေသာ စာမ်ားကိုလည္း ယခုအခါအစရွာမရေတာ့ေပ။ ဂ်ပန္ေခတ္အတြင္းက ပ်က္စီး ကုန္သည္။
ဘန္းပံုဆရာေတာ္၏ ေနာက္တြင္ပအုိ၀္းစာေပ ဖခင္တစ္ဦးဟု ဆုိႏုိင္ေသာ ပအုိ၀္းစာေဟာဆရာ "ေမာ္ပုညလံုး"က စာေဟာျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စာေရးျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ပအုိ၀္းစာေပ ဆက္လက္ျပန္႕ပြားေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ သည္။
ေမာ္ပုညလံုးသည္ လကၤာမ်ား၊ အတိတ္တေဘာင္မ်ားကို ေရးသားခဲ့သည္။ ၎ေရးသားခဲ့ေသာ စာမ်ားကို ယေန႕ တုိင္ေတြ႕ႏုိင္ေပေသးသည္။
အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေလးဦးသည္ ညႇဳိးမွိန္သြားခဲ့ေသာပအုိ၀္းစာေပပင္စည္ႀကီးကို၊ တစ္ဖန္ျပန္လည္လန္းဆန္းေအာင္ ပ်ဳိးေထာင္ ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဤပုဂၢိဳလ္ႀကီးတုိ႕၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ယခုအခါပအုိ၀္းစာေပပင္စည္ႀကီးသည္ အကိုင္း၊ အခက္၊ အရြက္၊ အဖူး၊ အၫြန္႕ေ၀ေ၀ဆာဆာျဖင့္ျပန္လည္ရွင္သန္လ်က္ရွိေနေပသည္။
ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ပအုိ၀္းစာကို ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားတုိ႕က ေကာင္းစြာလက္ခံသံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။ လူထုက လက္ခံသုံးစြဲခဲ့ေသာ္ လည္း ၎စာတြင္ေပ်ာ့ကြက္၊ ဟာကြက္မ်ားရွိေနသည္။ တီထြင္မႈဟူရာတြင္ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မ်ားရွိစၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ထုိစာ၏ေပ်ာ့ကြက္၊ ဟာကြက္မွာ စာလံုးတစ္လံုးကိုဖတ္ရာတြင္ အသံေလးငါးမ်ဳိးထြက္ေနျခင္း၊ အဓိပၸာယ္လည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေနျခင္းတုိ႕ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။
ဤသို႕ အသံအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အဓိပၸာယ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေနသျဖင့္ ပအုိ၀္းစာကို မကၽြမ္းက်င္ေသးသူမ်ားအတြက္ အခက္အခဲ သဖြယ္ ျဖစ္ေနေပသည္။ သံုးစြဲရာတြင္လည္းတိက်မႈမရရွိေပ။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ဤအခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္အတြက္ စာေပပညာရွင္မ်ား၊ သံဃာေတာ္မ်ားက ပို၍ ေကာင္းမြန္မည့္ အမ်ား လက္ခံ အသံုးျပဳနုိင္မည့္ စာမူသစ္တစ္ခုကိုတီထြင္ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။
တတိယေခတ္
-----------------
ယခုေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီး ေက်ာင္းတုိက္ရွိ၊ ပအုိ၀္းစာပံုႏွိပ္တုိက္မွ ရုိက္ႏွိပ္ေနေသာစာမူကို တတိယ စာေပေခတ္ ဟု ေခၚႏုိင္ေပသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ပံုႏွိပ္ေနေသာ ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီးရွိ ယခုစာမူကို ၁၃၁၂ ခု၊ ကဆုန္ လျပည့္ေက်ာ္ ၄ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႕တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ ကံဦးေက်ာင္း၌၊ ပအုိ၀္းစာေပ မူေသျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ကိုေအာက္ပါဆရာေတာ္ မ်ားပါ၀င္ေသာအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း၍ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပအုိ၀္းစာေပ မူေသျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ တြင္ ပါ၀င္ေသာဆရာေတာ္မ်ားမွာ -
(၁) ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီးဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၂) စဲစဲဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၃) ပါမုိးနဲဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၄) ထီသိမ္ဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၅) ဆီဆုိင္ၿမိဳ႕မဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၆) မူးရားဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၇) ေမာက္ေ၀ါက္ဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၈) ပင္စံုေတာရဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၉) ထန္းဖရားဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၁၀) ကံဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရားတုိ႕ျဖစ္ၾကသည္။
အထက္ပါဆရာေတာ္ဘုရား ၁၀ ပါးကို ပအုိ၀္းစာေပမူေသျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ သေဘာတူ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾက၏။ ဤစာေပမူေသျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတုိင္း ၁၃၁၂ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္၊ တနလၤာေန႕ နံနက္ ၈ နာရီအခ်ိန္တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီး၌ ပအုိ၀္းစာေပမူေသ ကို ေရွးဦး စြာ ျဖစ္ေျမာက္ ေပၚထြက္ေအာင္ အဘက္ဘက္မွ ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္ ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾက၏။
ထုိအစည္းအေ၀းသို႕ ႂကြေရာက္ေတာ္မူၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ-
(၁) ပထမေတာင္ေက်ာင္းႀကီးဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၂) ပါမုိးနဲေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၃) စဲစဲေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၄) ထန္းဖလားေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၅) ပင္စံုေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၆) ေမာက္ေ၀ါက္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား၊
(၇) ကံဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုရား တုိ႕ျဖစ္ၾကသည္။
အထူးႂကြေရာက္၍ အားေပးကူညီေတာ္မူခဲ့ၾကေသာ ဧည့္သည္ေတာ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ-
(၁) သထံုဆီဆုိင္ေစာ္ဘြားအုိႀကီး သခင္တကာခြန္စိန္း၊
(၂) ဦးဟန္
(၃) ဦးသင္
(၄) ပအုိ၀္း၀န္ႀကီး ဦးဘုိးခင္တုိ႕ျဖစ္ၾကသည္။
အာဂႏၲသံဃာေတာ္မ်ားမွာ-
(၁) ေနာင္ကားေက်ာင္းဦးပဥၥင္း ၀ါရိႏၲ၊
(၂) ဟုိးနားဦးပဥၥင္းတုိ႕ျဖစ္ၾကသည္။
စာေပေခတ္သံုးေခတ္
--------------------------
ထုိအစည္းအေ၀းမွ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကိုေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
၁။ ပအုိ၀္းစာေပမူေသျဖစ္ေျမာက္ေရးတြင္ ျမန္မာစာ၊ ယိုးဒယားစာ၊ သီဟုိဠ္စာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ သကၠတဘာသာစသည္ျဖင့္ ဘာသာစာေပ အမ်ဳိးမ်ဳိးအေထြေထြရွိသည္တုိ႕တြင္ ေရွးဦးစြာျမန္မာစာေပကိုသာ မူတည္ထုတ္ေ၀ရန္။
၂။ ထုိကဲ့သုိ႕မူတည္ထုတ္ေ၀ရာတြင္ ပါဠိဘာသာနည္းနာစဥ္အတုိင္း ကဂုိဏ္း၊ ပယတ္၊ ဌာန္စေသာ သဒၵါနည္းတုိ႕ကို မွီး၍ေရွးေဟာင္း ပအုိ၀္းစာေပမ်ားကိုလည္း ပ်က္စီးပေပ်ာက္ျခင္းမရွိေစဘဲ အသံစံုစံုလင္လင္ႏွင့္ထုတ္ေ၀ရန္။
အသံစံုလင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာစာသင္ပုန္းႀကီးအကၡရာတုိင္း၌ ေအာက္ပါပံုစံအတုိင္း သေကၤတႏွစ္ခုတုိး၍ ထုတ္ေဝရန္။
၁။ က က က
၂။ ကာ ကာ ကာ ကာ့ ကား
၃။ ကိ ကိ ကိ
၄။ ကီ ကီ ကီ ကီ့ ကီး
၅။ ကု ကု ကု
၆။ ကူ ကူ ကူ ကူ႕ ကူး
၇။ ေက ေက ေက ေက့ ေကး
၈။ ကဲ ကဲ ကဲ ကဲ့ ကဲး
၉။ ေကာ ေကာ ေကာ ေကာ့
၁၀။ ေကာ္ ေကာ္ ေကာ္ ေကာ့္ ကပ္
၁၁။ ကံ ကံ ကံ ကံ့ ကံး
၁၂။ ကာ ကား ကား
အထက္ပါဥပမာအတုိင္း အသံစံုလင္ေအာင္ျပဳလုပ္လုိက္သျဖင့္ အသံပို၍စကားလုိလာ၏။ အသံလုိ၍ စကားပိုအျဖစ္သို႕ မေရာက္ႏုိင္ ေၾကာင္းယူဆၾကသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာ " ေကာ္မာ " ေခၚ ဖြတ္ႏုတ္ (၀ါ) ပဲပင္ေပါက္ ပံုသ႑ာန္သေကၤတျဖင့္ အသံႏွစ္မ်ဳိးတုိးလုိက္ျခင္းအား ျဖင့္ စာေဟာင္းမပ်က္ျခင္း၊ အသံစံုလင္ျခင္း၊ ပံုႏွိပ့္ရန္လြယ္ျခင္းစေသာ အက်ဳိးေက်းဇူး မ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။
•••••••••••••••••••••••••••••••
ပအိုဝ္းအလံသမိုင္း
•••••••••••••••••••
အလံဆိုသည္မွာ-
အလံဟူသည္ အေၾကာင္းမဲ့ေပၚေပါက္ခဲ့ၾကသည္ မဟုတ္ေပ။ အေျခအျမစ္ရိွေသာ အေၾကာင္းရင္းခံ တစ္ခုခုကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အက်ိဳးျပဳေသာ ဦးတည္ခ်က္ တစ္ခုခုကို ေသာ္လည္းေကာင္း အေျခခံၾကသည္ သာျဖစ္သည္။ ရင့္က်က္နက္နဲေသာ အဓိပၸာယ္ကိုေဆာင္သည့္ အမွတ္အသားတစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ အလံသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုခု (သို႔မဟုတ္) အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ အသံုးျပဳေသာ ေရာင္စံုျခယ္ ပိတ္စမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အလံဟူေသာ စကားလံုးမွာ ေလထဲ၌ လႈပ္ရွားေနသည့္ အရာဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာအဘိဓာန္က်မ္းတြင္ အလံသည္ အေရာင္ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွ၍ တိုင္၊ တုတ္တံမ်ားတြင္ တပ္၍ လြင့္ထူရေသာအ၀တ္ (သို႔မဟုတ္) စကၠဴျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ အရာဟူ၍လည္းေကာင္း အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္။ အမ်ိဳးသားအလံ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္အလံမွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအတြက္ အမွတ္အသားႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္ ႏိုင္ငံတိုင္း၌ ရိွေသာ အမ်ိဳးသားအလံ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္ အသီးသီးသည္ မိမိတို႔လူမ်ိဳး၏ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ျပင္းထန္တက္ၾကြေစရန္ အလို႔ဌာ မိမိတို႔ တိုင္းျပည္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ ဆီေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္ျပဠာန္းထားသည့္ အလံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ပအို၀္းအလံ
•••••••••••••
ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ပထမဦးဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ေသာ အလံမွာ ၁၉၂၈-ခုႏွစ္၊ ျဖားတန္ေကာင္ခယ္ ဦးေဆာင္ေသာ ပေဒသရာဇ္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေရး အလံျဖစ္သည္။ ၎အလံသည္ အလ်ား (၉)ေပ၊ အနံ (၅)ေပ ရိွေသာ အစိမ္းေရာင္ျဖစ္သည္။ အစိမ္းေရာင္၏ အလယ္ဗဟိုတည့္တည့္တြင္ အျဖဴေရာင္စက္၀ိုင္း ပါရိွသည္။ အျဖဴေရာင္စက္၀ိုင္းအတြင္းတြင္ တိုင္ရင္းဘက္သို႔ မ်က္ႏွာမူထားေသာ ထိုင္ေနသည့္ ျခေသၤ့ပံု ပါရိွသည္။ အစိမ္းေရာင္၏ အဓိပၸာယ္မွာ ႏုပ်ိဳလန္းဆန္းျခင္း၊ ေပါ့ပါးသြက္လက္ ရႊင္လန္းျခင္းႏွင့္ ေအးခ်မ္းသာယာျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။ အျဖဴေရာင္သည္ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းျခင္း၊ က်စ္လစ္သိမ္ေမြ႔ႏူးညံ့ျခင္းႏွင့္ ေအးခ်မ္းသာယာ တည္ၿငိမ္ေသာ သေဘာကို ေဆာင္ပါသည္။ ျခေသၤ့သည္ ခြန္အား ႀကီးမား၍ လ်င္ျမန္သြက္လက္ ေပါ့ပါးစြာလႈပ္ရွားႏိုင္ေသာ အစြမ္းရိွသည္။
ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး အာရွႏိုင္ငံမ်ား ကိုလိုနီလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား စတင္ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္၍ လြတ္လပ္ေရး ရရိွရန္ အပူတျပင္း ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၆-ခုႏွစ္၊ ပထမ ပင္လံုညီလာခံႏွင့္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို အတူတကြရယူရန္ ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ သေဘာတူညီမႈ ရရိွခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ႏွင့္အတူ ပအို၀္းလူငယ္မ်ား ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၆-ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ႀကီးေဒသ၊ ဟိုပံုးေဒသ၊ လြိဳင္လင္ေဒသႏွင့္ ဆီဆိုင္ေဒသအတြင္း ပအို၀္းအမ်ိဳးသားမ်ားကို စတင္စည္းရံုးခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ပအို၀္း အမ်ိဳးသား ကိုယ္စားျပဳ ပအို၀္းေလြာင္;ဗူ;ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးဘိုးခင္အားလည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးခမ္းခိုင္အား လည္းေကာင္း ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကသည္။
ပအို၀္းအမ်ိဳးသား ကိုယ္စားျပဳ ပအို၀္းေလြာင္;ဗူ; (ေခၚ) ပအို၀္းစုစည္းအဖြဲ႔၏ အလံမွာ အလ်ား(၉)ေပ၊ အနံ(၅)ေပရိွ အစိမ္းေရာင္ျဖစ္ၿပီး အစိမ္းေရာင္၏ အလယ္ဗဟိုတြင္ အျဖဴေရာင္စက္၀ိုင္း ပါရိွသည္။ အျဖဴေရာင္စက္၀ိုင္း၏ အလယ္တြင္ ယခင္အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ျခေသၤ့အစား ေဒါင္းပံုကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၅၀-ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပအို၀္းေလြာင္;ဗူ; (ေခၚ) ပအို၀္းစုစည္းအဖြဲ႔အစား ပအို၀္းအမ်ိဳးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အတိုေကာက္အားျဖင့္ (ပအမဖ)ကို အမည္ေျပာင္း၍ အသစ္ထပ္မံ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုပအုိ၀္းအမ်ိဳးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ပအမဖ)၏ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ဟိန္ေမာင္အားလည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဦးေဖရွင္အားလည္းေကာင္း ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ တာ၀န္ေပးအပ္ ခဲ့ၾကသည္။
၁၉၅၀-ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ ျပည္ေထာင္စုအမ်ိဳးသား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) အမႈေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပအို၀္းအမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားမွ အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခုတြင္ မရိွမျဖစ္ အထူးလိုအပ္လွေသာ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ိဳးသား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) ဖြဲ႔စည့္းပံု အေျခခံစည္းမ်ဥ္းဥပေဒကို ျပဳစုေရးဆြဲခဲ့ၾကပါသည္။ အဆိုပါ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒတြင္ နိဒါန္း၊ အခန္း (၈)ခန္းႏွင့္ နိဂံုးဟူ၍ ပါရိွခဲ့သည္။ အခန္း(၁) အပိုဒ္(၃)တြင္ အလံေတာ္၏ အခ်ိဳးမွာ အလ်ား (၉)ေပ၊ အနံ (၅)ေပ အခ်ိဳးျဖစ္၍ အလံေတာ္၏ ထက္၀က္ (၂ေပ ၊၆လက္မ) ေအာက္ခံသည္ အစိမ္းရင့္ေရာင္ျဖစ္သည္။ တိုင္ရင္းဘက္ အျပာရင့္ေရာင္၏ အလ်ား (၄ေပ ၊ ၆လက္မ)၊ အနံ (၂ေပ ၊ ၆လက္မ)၊ အဖ်ားဘက္ အနီေရာင္၏ အလ်ား (၄ေပ ၊ ၆လက္မ)၊ အနံ (၂ေပ ၊ ၆လက္မ) ရိွရမည္။ အျပာရင့္ေရာင္၏ အထက္ေထာင့္စြန္းတြင္ အခ်င္း (၁၈)လက္မ ၾကယ္ျဖဴႀကီးတစ္လံုး ပါရိွရမည္။ ဤအလံေတာ္မွာ ယာယီသတ္မွတ္ခ်က္ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ေဖာ္ျပပါရိွခဲ့သည္။
ပအို၀္းအမ်ိဳးသားအလံေတာ္ပါ ၾကယ္ႏွင့္ အေရာင္မ်ား၏ အနက္အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ညြန္းခ်က္မ်ားမွာ ၾကယ္၏ အဓိပၸာယ္မွာ ၾကယ္တို႔မည္သည္ လမ္းခရီးတြင္ ရပ္တံ့ျခင္းမရိွ၊ သြားၿမဲခရီးကို မစြန္႔၊ ခရီးစဥ္အတိုင္း ေရွ႕သို႔သာ ဆက္၍ ခရီးႏွင္ေလ့ရိွျခင္း၊ ကမာၻႀကီးျဖစ္တည္ခဲ့သည့္အခ်ိန္မွစ၍ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ္ပိုင္သီးသန္႔ အလင္းေရာင္ရိွျခင္း စသည့္ အရည္အေသြးမ်ား ရိွသည့္အျပင္ ပအို၀္မ်ိဳးႏြယ္စု အားလံုးကို ကုိယ္စားျပဳ၍ တစ္လံုးတည္းေသာၾကယ္ကို သတ္မွတ္ရျခင္းျဖစ္သည္။ အစိမ္းရင့္ေရာင္သည္ ႏုပ်ိဳလန္းဆန္းျခင္း၊ ေပါ့ပါးသြက္လက္ျခင္း၊ ရႊင္ရႊင္လန္းလန္းရိွျခင္း အဓိပၸာယ္ကို ေဆာင္သည္။ အနီေရာင္သည္ ရဲရင့္ျခင္း၊ ျပတ္သားျခင္း၊ သြက္လတ္ဖ်တ္လတ္ျခင္း အဓိပၸာယ္ေဆာင္သည္။ အျပာရင့္ေရာင္သည္ အိေႄႏၵရိွျခင္း၊ သိကၡာရိွျခင္း၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရျခင္း၊ အဓိပၸာယ္ေဆာင္သည္။ အလံ၏အရြယ္မ်ားမွာ ႀကီးငယ္မဟူ ထိုအမ်ိဳးအစားအတိုင္း ကိုက္ညီႏိုင္သမွ် ကိုက္ညီရမည္ျဖစ္သည္။ အထက္ပါပအုိ၀္းအလံေတာ္ကို ၁၉၅၅-ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၅)ရက္ေန႔ႏွင့္ (၆)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စု ပအို၀္းအမ်ိဳးသားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ပအမဖ) ညီလာခံမွ အတည္ျပဳေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။
အလံပါၾကယ္ႏွင့္ အေရာင္မ်ား၏ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ား
(က) ၾကယ္၏ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
ႏိုင္ငံတိုင္း၊ လူမ်ိဳးတိုင္း၏ အမ်ားစုသည္ ၾကယ္သေကၤတကို အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳေလ့ရိွေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရပါသည္။ ျမန္မာအဘိဓာန္က်မ္းစာအုပ္တြင္ ၾကယ္ကိုအဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္မွာ ညအခါ၌ ေကာင္းကင္တြင္ အလင္းေရာင္ အပြင္းကေလးမ်ားသဖြယ္ ျမင္ရေသာ ေကာင္းကင္ဗိမာန္ နကၡတ္တာရာဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ၾကယ္တို႔သည္ ေအးျမေသာ အလင္းေရာင္ကို ေပးသည္ဟု လူသားတို႔ထင္မွတ္ၾကသည္။ အမွန္မွာ ၾကယ္မ်ားသည္လည္း ေနကဲ့သို႔ အလင္းေရာ အပူပါ လႊတ္ေပးလွ်က္ ရိွသည္။ ေနတြင္ရိွေသာ ဓာတ္သဘာ၀အားလံုး ၾကယ္တြင္ရိွသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ၾကယ္မ်ားသည္ ေနထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုမို၍ ေတာက္ပၾကသည္။ အားေကာင္းေသာ မွန္ေျပာင္းမ်ားျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ၾကယ္ေပါင္း သိန္းတစ္ေထာင္ခန႔္ကို ျမင္ႏိုင္သည္။ ကိုယ္ပိုင္အလင္းေရာင္ရိွေသာ ၾကယ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရိွသကဲ့သို႔ ကိုယ္ပိုင္အလင္းေရာင္မရိွေသာ ၾကယ္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ရိွသည္။
အလံမ်ားတြင္ ၾကယ္ျဖင့္ အမွတ္အသားျပဳ၍ ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ၾကယ္တို႔မည္သည္ လမ္းခရီးတြင္ ရပ္တံ့ျခင္းမရိွ၊ သြားၿမဲခရီးကို အစြန္႔ပစ္ ခရီးစဥ္အတိုင္း ေနာက္တြန္႔သည္မရိွဘဲ ေရွ႕သို႔သာဆက္၍ဆက္၍ ခရီးႏွင္ေလ့ရိွျခင္း၊ ကမာၻျဖစ္တည္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ္ပိုင္သီးသန္႔ အလင္းေရာင္ျဖင့္ တည္ရိွခဲ့ျခင္း စေသာ ဂုဏ္၊ အရည္အေသြးမ်ားရိွျခင္း ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။
(ခ) အျဖဴေရာင္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အျဖဴေရာင္သည္ လမင္း၏ အေရာင္ျဖစ္၍ ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းျခင္း၊ က်စ္လစ္သိပ္သည္းျခင္း၊ သိမ္ေမြ႔နူးညံ့ျခင္း စသည့္ ေအးခ်မ္းသာယာ တည္ၿငိမ္ေသာ သေဘာကို ေဆာင္သည္။ စည္းကမ္းရိွေသာ၊ စည္းစနစ္ရိွေသာ အစြမ္းသတၱိရိွသည္။ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳေသာ သေဘာကို ေဆာင္သည္။ ေဆးရံုမ်ားတြင္ လူနာကုတင္၊ အိပ္ယာခင္း၊ ေခါင္းအံုးစြပ္၊ ခန္းစည္းႏွင့္ ဆရာ၀န္၀တ္စံုမ်ားသည္ အျဖဴေရာင္ကိုသာ အသံုးျပဳၾကသည္။ အျဖဴေရာင္ကို မက်န္းမာသူ လူမမာ ေတြ႔လိုက္ရရံုျဖင့္ စိတ္ခ်မ္းသာၿပီး ေရာဂါသက္သာေစ၍ ေသာက၊ ဒုကၡမ်ား ေျပေပ်ာက္ေစသည္။ ေခါင္းအံုးစြပ္ျဖဴျဖဴျဖင့္ အိပ္စက္လွ်င္ အိပ္မက္လိုလို မက္တတ္သည္။ အေရာင္ေတာက္ပေသာ ေခါင္းအံုးစြပ္မ်ားႏွင့္ အိပ္စက္လွ်င္ အိပ္မက္ဆိုးမ်ား မက္တတ္သည္။
(ဂ) အနီေရာင္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အနီေရာင္၏ အဓိပၸာယ္သည္ ရဲရင့္ျခင္း၊ သြက္လက္ဖ်တ္လတ္ျခင္း၊ ေျချမန္လက္ျမန္ရိွျခင္း၊ ၿပိဳင္ဘက္အေပၚ အႏိုင္ရလိုမႈစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ျခင္း၊ သူရဲေကာင္းဆန္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္ကို တက္ၾကြေအာင္ လႈ႔ံေဆာ္ေပးျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္ေပ်ာ့ည့ံသူကို စိတ္ဓာတ္တက္ၾကြေစျခင္း စေသာသေဘာမ်ား ေဆာင္သည္။ အားကစားသမားမ်ား အနီေရာင္၀တ္စံု ၀တ္ကစားလိုက္လွ်င္ စြမ္းအင္မ်ား အလိုလိုျပည့္၀ တိုးတက္ၿပီး အႏိုင္ရလိုစိတ္ ျပင္းထန္တတ္ၾကသည္။ အနီေရာင္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ လူမ်ားသည္ ရဲစြမ္းသတၱိရိွသူ၊ ႏိုးၾကြားတက္ၾကြ လႈပ္ရွားလိုသူ၊ အတိုက္အခိုက္ ၀ါသနာပါသူ၊ ဆြဲေဆာင္စည္းရံုးတတ္သူမ်ား ျဖစ္တတ္ၾကသည္။
(ဃ) အျပာေရာင္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အျပာေရာင္၏ အဓိပၸာယ္သည္ အိေျႏၵရိွျခင္း၊ သိကၡာရိွျခင္း၊ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရျခင္း စေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား ရိွသည္။ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး စိတ္ေျပေပ်ာက္မႈ အသြင္ကို ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္။
အသက္ရွင္သန္မႈကို အားေပးႏို္င္စြမ္းရိွသည္။ ေအာင္ျမင္မႈရလိုလွ်င္ အျပာေရာင္ကို အသံုးျပဳေလ့ရိွၾကသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အျပာေရာင္သည္ ခံစားထိခိုက္လြယ္ေသာ၊ ေအးခ်မ္းစြာေနလိုေသာ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို မက္ေမာတတ္ေသာ၊ ခံစားမႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာ သေဘာလည္း ရိွသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အျပာေရာင္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူမ်ားသည္ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ ႏွလံုးသားရိွသူ၊ သူတစ္ပါး၏ ေမတၱာကို ခံယူလိုသူ၊ ေမတၱာထားတတ္သူ ျဖစ္သကဲ့သို႔ မိခင္စိတ္ရိွသူ၊ အျပစ္ကင္းကင္း ေနလိုသူမ်ားလည္း ျဖစ္တတ္ၾကသည္။
(င) အစိမ္းေရာင္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အစိမ္းေရာင္၏ အဓိပၸာယ္သည္ ႏုပ်ိဳလန္းဆန္းျခင္း၊ ေပါ့ပါးသြက္လက္ျခင္း၊ ရႊင္ရႊင္လန္းလန္း ျဖစ္ေစျခင္း၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းကို တိုက္ဖ်က္ျခင္း သေဘာရိွသည့္ အျပင္ သစၥာရိွေသာ၊ ကတိတည္ေသာ၊ ၾကင္နာဂရုဏာတရား ႀကီးမားေသာ၊ သူတစ္ပါးကို ကူညီတတ္ေသာ၊ ခ်ိဳသာရည္မြန္ေသာ သေဘာမ်ားကို ေဆာင္ပါသည္။ အစိမ္းေရာင္သည္ ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းေသာ သေဘာရိွသျဖင့္ လယ္ကြင္းျပင္စိမ္းကို ၾကည့္ရႈ ရျခင္းသည္ ေျခာက္ေသြ႔ေနေသာ ကႏာၱရကို ၾကည့္ရႈရျခင္းထက္ စိတ္ခ်မ္းသာမႈ၊ ေအးခ်မ္းသာယာေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ပို၍ျဖစ္ေစသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေဆးရံုမ်ား၏ လူနာျခံဳေစာင္မ်ား၏ အေရာင္မွာ အစိမ္းေရာင္ကို အသံုးျပဳေလ့ ရိွၾကသည္။ ေလေအးေပးစက္ တပ္ဆင္ထားေသာ အခန္းကို အနီေရာင္ေဆး သုတ္ေပးျခင္းထက္ အစိမ္းေရာင္ေဆး သုတ္ေပးျခင္းက အေအးဓာတ္ ပိုေစႏိုင္ပါသည္။ အစိမ္းေရာင္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တတ္သူသည္ အပူအပင္မရိွ၊ စိတ္ကူးယဥ္တတ္သူ ျဖစ္ေလ့ရိွၾကသည္။
ႏွင္းႏွင္းႏြယ္(ရခိုင္သူ)
ေလ့လာစုစည္းတင္ျပသည္။
